Jaskinia Kasprowa Niżnia

DŁUGOŚĆ:            3020 m.
DENIWELACJA:        53 m. (-28, +25).
WYSOKOŚĆ OTWORU:    1228 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORU:   Dolina Kasprowa, podnóże Zawratu Kasprowego.

Na stronie dostępny jest również szkic techniczny wstępnej części jaskini.

PODSUMOWANIE: Nisko położona jaskinia o generalnie horyzontalnym przebiegu. Licznie występują tu jednak niewielkie prożki i kominki wymagające użycia liny. Jej korytarze to częściowo już osuszone kanały przepływu międzydolinnego, okresowo zalewane jednak przez wodę. Jaskinia jest stosunkowo “mokra”, nie brakuje tu jeziorek i syfoników przybierających w porach mokrych, co powoduje, że odwiedza się ją właściwie tylko zimą. Wstępne, obszerne partie są często odwiedzane.
Jaskinia zasługuje na szczególną uwagę jako najciekawszy chyba poligon nurkowy polskich Tatr. Partie syfonalne wypełnione są przejrzystą, niemącącą się wodą i ciągną się na dużej przestrzeni schodząc na umiarkowaną głębokość. Wyeksplorowano to kolejnych VII syfonów o łącznej długości ponad 650m! W tym najdłuższy w Polsce 333 metrowy Syfon Warszawiaków.

Korytarz z Zapałkami, jedno z najbardziej charakterystycznych miejsc w jaskini, fot. W. Hunt

OPIS JASKINI: Stosunkowo duży otwór wprowadza do obszernej sali. Dalej kamieniste dno opada, by przez serię przełazów i niskich sal doprowadzić do pierwszego prożku. Po jego pokonaniu i zjeździe do kolejnej salki stajemy u stóp Wielkigo Progu. Tu korytarze się dzielą. Na wprost wejść można do Partii Gąbczastych, przeważnie bardzo mokrych i poprzegrodzanych jeziorkami i syfonami sieci korytarzy. Główny ciąg prowadzi poprzez Wielki Próg (konieczność wspinaczki) do obszernych korytarzy przegrodzonych w jednym miejscu piaszczystym, okresowo zalewanym przez wodę przełazem na dnie studzienki - Gniazda Złotej Kaczki. Przez Wielki Korytarz (okresowe jezioro) docieramy do obszernej Sali Rycerskiej. Tutaj ciągi rozdzielają się w lewo w dół przez ciąg kilkuset metrów ciaśniejszych już ciągów dotrzeć możemy do Syfonu Danka - pierwszego z całej serii. poznano tu kolejnych 7 o łącznej długości 657 m. Połączone są niewielkimi odcinkami suchymi. Za ostatnim znajdują się większe nieco, suche partie, doprowadzające do kolejnych dwóch (Syfon Koci i Syfon Błotny) oraz obszernego komina, który wydaje sie byc początkiem obszernych suchych korytarzy. Z Sali Rycerskiej przez próg w prawo i znajdujące się tam jeziorka przejść możemy do Sali Złomisk i dalej do kominka wprowdzającego do Zapałek. Z kominka tego na wprost możemy przez Obejście Zapałek przedostać się do Partii Zakopiańskich. W prawo przez korytarz z głębokim jeziorkiem przechodzimy po porozpieranych żerdkach - Zapałkach - do zjadu do kolejnego jeziorka. Tam znowu partie rozdzielają się, możemy tu przejść do Partii Zakopiańskich, lub przez skomplikowane orientacyjnie przełazy do Partii Krakowskich. Dalej korytarze stają się sukcesywnie coraz węższe. Dochodzimy do Komory Gwiaździstej a potem do Szczeliny (z przepływem potoku). Przez coraz ciaśniejsze przełazy osiągamy Partie Sylwestrowe odcinane okresowo przez syfon.

HISTORIA POZNANIA: Jaskinia znana była miejscowym Góralom od dawna i łączono z nią różne legendy. L. Zejszner w 1849 roku w pierwszej pisanej wzmiance o tej jaskini przytacza góralską opowieść o odnalezieniu w tej jaskini suki utopionej przez juhasów z Szałasu Gąsienicowego, co zresztą daje dobre świadectwo przenikliości obserwacji geologicznych Górali. O jaskini wspomina G. Ossowski w 1882 r. i J. G. Pawlikowski w 1887 r. Niewielkie wzmianki na jej temat odnajdujemy w przewodnikach z początku XX w. W roku 1913 Wielki Próg pokonali i taternicy M. Zaruski, T. Korniłowicz i J. Oppenheim. Dotarli oni do zamulonego syfoniku, który ochrzcili zgodnie ze starą legendą Gniazdem Złotej Kaczki. Eksplorację tą z użyciem technik taternickich, można uznać za narodziny polskiego taternictwa jaskiniowego. W 1921 roku M. Świerz z towarzyszami znajduje przejście dalej i dochodzi do Sali Rycerskiej w tym samym czasie Dering zwiedza jeszcze część niższych korytarzy odchodzących z tej komory. W roku 1925 Bracia Zwolińscy z towarzyszami odkrywają korytarz prowadzący z Sali Rycerskiej prze Salę Złomisk w rejon Zapałek. W listopadzie 1951 roku świeżo powstałe przy Zarządzie Oddziału PTTK w Zakopanem Koło Jaskinioznawcze organizuje wyprawę, która odkrywa za Korytarzem Z Zapałkami ok 250 korytarzy (Partie Zakopiańskie). Kolejne odkrycia są dziełem grotołazów wywodzących się z krakowskiego Klubu Grotołazów. W latach 1952-1956 organizują oni szereg wypraw podczas których docierają do Komory Gwiaździstej, eksplorując także partie w okolicy sali. W latach 70. za Komorą Gwiaździstą kolejne partie odkrywają grotołazi z KKTJ, kończąc eksplorację w Partiach Sylwestrowych. Podczas wypraw dokumentacyjnych PTPNoZ w lutym 1978 i lutym 1981 kierowanych przez J. Grodzickiego i R. Kardasia dokonano pomiarów znacznej części jaskini i wielu drobnych odkryć (np. Obejście Zapałek, obejście z Sali Gwiaździstej do Szczeliny). W roku 1978 zespół z SW PTTK podjął próby nurkowania w końcowych syfonach. Penetrowano wstępne części Syfonu Warszawiaków.
Zasadnicze rozwiązania w eksploracji syfonów przyniosło dopiero zastosowanie nowoczesnych technik nurkowych. W marcu 1996 W. Bolek pokonał kolejne ok. 30 m syfonu. W listopadzie 1996 podczas kolejnych 15-tu akcji K. Starnawski pokonał kolejne syfony aż do syfonu F.F.S. Został on przebyty również przez K. Starnawskiego w styczniu 2002.

BIBLIOGRAFIA:

1. Baryła J., 2000 - 50 lat Klubu Grotołazów, Gacek, nr 28 (49).
2. Kleszyński K., 1978 - W Jaskini Kasprowej Niżniej, Taternik, z.3 (240).
3. Nowak J., 2001 - Historia KKTJ. 35 lat Krakowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego, Kraków.
4. Rajwa A., 2001 - Od Kasprowej Niżniej po Śnieżną Studnię, czyli zarys historii Speleoklubu Tatrzańskiego, Dewiator nr 17.
5. Zwoliński S., 1961 - W Podziemiach Tatrzańskich, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
6. Luty I., 2002 - Jaskinia Kasprowa Niżnia, [W:] Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie Doliny Kondratowej, Bystrej, Goryczkowej, Kasprowej, Jaworzynki oraz Jaskinie Polskich Tatr Wysokich, Grodzicki J. (red.), PTPNoZ, Warszawa.

Zdjęcia z Jaskini Kasprowej Niżniej

Syfon okresowy w Partiach Krakowskich, fot. W. Hunt	Przejście przez suche Gniazdo Złotej Kaczki, fot. W. Hunt
Trawersowanie jednego z jeziorek nad Wielkim Progiem	Lewar nad Salą Rycerską, fot. W. Hunt
Jedno z jeziorek nad Wielkim Progiem, fot D. Bartoszewski	Wielki Próg, fot D. Bartoszewski
Zjazd do Komory za Progiem, fot. D. Bartoszewski	Wstępne partie, fot. D. Bartoszewski
Nurkowanie w końcowych syfonach fot. W. Szymanowski	Nurkowanie w końcowych syfonach fot. W. Szymanowski

POWRÓT WYŻEJ : tutaj możesz wrócić do spisu jaskiń tatrzańskich.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ: tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.

Ostatnia zmiana 2004.03.03