Jaskinia Chlodna

DLUGOSC:          125 m.
GLEBOKOSC:        -16,5 m.
WYSOKOSC OTWORU:  ok. 890 m npm.
POLOZENIE OTWORU: Muronka, Gmina Lipowa - na terenie rezerwatu "Kuznie".
Plan Jaskini Chlodnej

PODSUMOWANIE: Zwiedzanie bez trudnosci, tylko koncowe partie niebezpieczne.

OPIS JASKINI: Otwor z dala niewidoczny, lecz latwy do znalezienia. Przez maly, niepozorny otwor w kierunku SW schodzimy okolo 2 m niskim korytarzykiem. Konczy sie on przewezeniem z niewielkim prozkiem i wyprowadza do Komory Wstepnej o dlugosci 4,5 m, szerokosci 2,5 m. W okresie wiosennym znaleziono tu kilka duzych odlamow lodu. Dno zaslane glazami jest nachylone ku W. Schodzimy na specyficzny balkon podciety dwoma prozkami. W kierunku SW po zejsciu w dol (1,2 m) wydostajemy sie do ciasnej szczeliny, ktora po 2 m gwaltownie skrecajac nastramia sie (dno pokryte materialem zwirowatym) i po dalszych 3 m wyprowadza do nizszej sali. Dostac sie tu mozna rowniez inna droga. Ze wspomnianego balkonu schodzimy na N progiem (2,2 m) do Sali z Nietoperzem o wymiarach: dlugosci 3 m, szerokosci do 2 m i wysokosci przecietnie 2 m. Strop nieregularny, dno zaslane glazami. W kierunku N z sali odchodzi w dol waska, niezbadana szczelina. Natomiast w jej SE krancu znajduje sie wylot szczeliny o przecietnej szerokosci 0,4 m, ktora biegnie stromo w dol i po okolo 2 m tez doprowadza do nizszej sali, lecz w jej przeciwleglym boku.
Wspomniana sala o ksztalcie zblizonym do prostokata i wymiarach: dlugosci okolo 5 m, szerokosci ponad 2 m, wysokosci do 2,5 m, w zasadzie rozpoczyna ciag glowny jaskini. Strop nieregularny, zaburzony, w srodkowej czesci strzelisty. Dno nierowne, u wylotu opisywanych szczelin zaslane miejscami zwirowatym materialem, w glownej czesci zawalone poteznymi blokami skalnymi tworzacymi duze rumowisko. Kontynuuje sie ono w dalszych partiach jaskini na przestrzeni okolo 7 m. Od sali w kierunku SE odchodzi stromo w gore waska, wyklinowujaca sie szczelina, zas glowny ciag kontynuuje sie ku SW. Schodzimy w dol dwoma prozkami (pierwszy o wysokosci 1,8 m) wsrod duzych blokow skalnych (wspomniane rumowisko) do rozszerzenia - rozdroza. Ku NW przez prozek wydostac sie mozna do Wiszacej Sali, ktora od N konczy sie pochyla wneka, a w kierunku SW przechodzi w stromo nachylona (ku gorze) waska, wyklinowujaca sie szczeline. W kierunku SE, za prozkiem, biegnie obejscie ciagu glownego do Glownej Sali. Jest to zespol szczelin o szerokosci 0,5-0,7 m, o przebiegu E-S-SW (slepa odnoga ku NE), o lacznej dlugosci okolo 10 m. Ciag glowny kontynuuje sie jednak w kierunku SW. Schodzimy dwoma prozkami (dolny o wysokosci 1,5 m) w koncowa czesc rumowiska, obchodzac z lewej strony okazala wante-filar. Obejsc ja rowniez mozna prawa strona od Wiszacej Sali ciasnym zejsciem z malym prozkiem. Pod prozkami dno jest zawalone wiekszymi glazami. Tu na jednej z want stwierdzono wystepowanie w formie gniazdowej, substancji podobnej do wegla kamiennego. W dalszej czesci rumowisko zmniejsza sie, korytarz zmienia swoj charakter. Jest rowniejszy, o regularnych ksztaltach, u podstawy szerokosci do 2 m, ku gorze pochyla sie i zweza do l m, osiagajac wysokosc 5 m. Strop jest plaski, pochylony. Po okolo 2 m korytarz zweza sie i konczy 1,4 m prozkiem, z ktorego schodzac wydostajemy sie do Glownej Sali. Z lewej strony znajduje sie wylot obejscia opisanego uprzednio, a tuz obok za prozkiem ku E, dalej ku NE odchodzi rozwidlony, wyklinowujacy sie korytarzyk o dlugosci okolo 4 m.
Sala Glowna to najwieksza komora jaskini o dlugosci 8 m i wysokosci od 4,5 m (pomiar przy wejsciu) do okolo 11 m w jej srodkowej czesci. Tu strop jest plaski, dosc lity, miejscami jednak widac wiszace, okazale bloki skalne. W centralnej czesci szerokosc sali wynosi 4 m, dno dosc rowne (nieliczne wieksze glazy), pochylajace sie ku SW (wg wykonanego tam pomiaru glebokosc jaskini wynosi -16,5 m). Szerokosc sali zmniejsza sie tu stopniowo do 0,7 m. Ze strony lewej ogranicza go oryginalny, idacy ku gorze zachod. Wspomniany pomiar glebokosci wykonano u podstawy prozka, rownoleglego do glownej osi przebiegu sali, za ktorym ku W przez nastepny 1,5 prozek wyjsc mozna do krotkiej, wyklinowujacej sie szczeliny. Za punktem pomiaru w kierunku SW po 3 m dalszy ciag sali blokuje duzy glaz. Ku SE biegnie w dol krotka, wyklinowujaca sie szczelina, a na W (przez prozek) 2 m dlugosci korytarzyk skrecajacy gwaltownie na S doprowadza do dna niewielkiej studzienki wychodzacej w Niskiej Sali. Dojsc tu mozna rowniez inna droga przez wspomniany zachod. Ograniczony od czesci srodkowej Glownej Sali prozkami (z ktorych najwyzszy ma 1,5 m) biegnie ku gorze na SW. Dno ma zaslane materialem zwirowatym i gruzem skalnym. Zrazu szerokosci na prawie 2 m, po 3 m zweza sie do 0,5 m przechodzac stopniowo w korytarz, ktory za niewielkim prozkiem (w gore) rozgalezia sie. i tu charakter jaskini sie zmienia - te jej partie sa zaburzone ruchami masowymi. W kierunku SE odchodzi 2,5 m boczny korytarz, niezbadany do konca z uwagi na duza kruszyzne. Z tych samych powodow nie penetrowano dalej korytarza zasnutego materialem zwirowatym i biegnacego w gore na S za 4 m progiem.
Glowny ciag kontynuuje sie dalej ku SW. Przez niski przelaz z niebezpiecznie wiszacymi glazami wydostajemy sie do Niskiej Sali. Na prawo 2 m od przelazu w dnie przy scianie jest wylot studzienki (wspomnianej uprzednio) laczacej ja z Glowna Sala. Niska Sala o nieregularnym, wydluzonym ksztalcie (dlugosci okolo 5 m, maksymalna szerokosc 3 m) jest ostatnia (obecnie znana) wieksza komora jaskini. Dno ma zaslane blokami skalnymi, sciany ku N sa dosc stabilne, zas ku S i SW bardzo kruche, zaburzone. W tych tez kierunkach sala rozszerza sie poprzez dwie nisze. Pierwsza z nich konczy sie nie penetrowana (duza kruszyzna) ciasna szczelina, biegnaca w gore ku W. Druga zas, nazywana Gabinetem Strachu (silne spekanie scian), o prostokatnym ksztalcie, konczy sie slepo. Na N w gore przez prog wysokosci na 1,8 m wydostac sie mozna do ladnej, prostokatnej salki o wymiarach: dlugosci 3 m, szerokosci 1,5 m, wysokosci 4 m. Sciany salki sa rowne, lite, kontrastowo rozne od uprzednio opisanych partii. Dno lekko nachylone, zaslane materialem zwirowym i gruzem skalnym. Od opisanej salki na W biegnie w gore dwoma prozkami (l m i 2,5 m) kruchy, niepewny korytarz, ktory po okolo 2 m wyprowadza do niewielkiego rozszerzenia zwanego Gabinetem Zgrozy. Partii tych nie penetrowano do konca z uwagi na grozbe zawalu - nie polecane do zwiedzania.
Jaskinia osuwiskowa, powstala w piaskowcach warstw godulskich gornych. Glowny ciag jaskini rozwinal sie na zespole dosc okazalych szczelin, tworzacych szeregowy uklad komor generalnie na linii NE-SW. Zroznicowanie charakteru poszczegolnych fragmentow ciagu pozostaje w zwiazku z usytuowaniem wzgledem rowu rozpadlinowego i jego otoczenia.
I tak Komora Wstepna i dwie nastepne (lezace ponizej) utworzone sa w wale zewnetrznym ograniczajacym row. Wyraznie zaburzona, bardziej nastromiona, z duzym zawaliskiem, czesc srodkowa ciagu usytuowana jest w zboczu rowu, zas Glowna Sala w centralnej czesci rowu rozpadlinowego. Niska Sala i jej zaburzone otoczenie wydaje sie odpowiadac przeciwleglemu zboczu wspomnianego rowu. Dno jest zaslane gruzem skalnym, miejscami zwirem i okazalymi blokami. W partiach przyotworowych znajduja sie szczatki roslinne i nieco gleby. Stwierdzono wystepowanie w formie gniazdowej substancji podobnej do wegla kamiennego (umiejscowienie w opisie jaskini). Jest to pierwsze znalezisko tego typu w znanych nam jaskiniach Karpat Fliszowych. Temperatura w jaskini jest niska (stad nazwa) przez caly rok (+3,5=B0C dnia 31 marca 1986 r.). Tylko w partiach koncowych za Glowna Sala temperatura jest wyzsza. W kwietniu (w partiach przed Glowna Sala) znaleziono luzne kawalki lodu.
Jaskinia jest na ogol sucha. Slaby przewiew jest wyczuwalny w korytarzu wejsciowym. Swiatlo siega do korytarza wejsciowego. Na glazach przyotworowych wystepuja mchy i porosty. W jaskini zaobserwowano nietoperze (kilka osobnikow).

HISTORIA POZNANIA: Do czasu udokumentowania brak wzmianek o tym obiekcie w literaturze, choc wstepne partie zapewne znane ludnosci miejscowej. Wysuwana jest tez hipoteza, ze jaskinia (jej glowne partie) mogla byc jednak penetrowana od bardzo dawna - zauwazono na scianach nieliczne zaglebienia, niewykluczone, ze wykute, choc nie jest to tak jednoznacznie przekonywujace. Wskazana przez J. Szumskiego i J. Goryla (Speleoklub Bielsko-Biala). Material dokumentacyjny zebrali w dniach 23 i 31 marca 1986 r. J. Goryl, J. Ganszer, J. Pukowski, S. Polanski i R Czarnecki (Speleoklub Bielsko-Biala). Pomiary wykonano busola geologiczna Freiberg i tasma parciana. Plan opracowal J. Ganszer.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Grzegorz Klassek "Jaskinia Chlodna" - Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, pod red. Mariana Puliny - tom 1, PTPNoZ, Warszawa 1997.
  2. Ganszer Jerzy "Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych" - Jaskinie 2(15) kwiecień-czerwiec 1999.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 1999.06.30.